M’n loopmaatjes is het niet ontgaan. ‘Op wedstrijden draag jij vaak dat zwarte shirt met dat grote witte Nike-teken voorop.’ Klopt. M’n eerste marathon liep ik in dat shirt. Een paar weken daarvoor verbrak ik m’n pr op de 10 km. In dat shirt. Het is het shirt van de goede prestaties.

Zonder het te weten profiteer jij als hardloper waarschijnlijk ook van het placebo-effect en helpt het je om harder te lopen. Hieronder een korte recap van het stuk dat ik schreef over placebo’s voor Runner’s World magazine.

In de sportwereld gaat het bij placebo’s meestal om prestatieverhogende middelen die – qua ingrediënten of mechaniek – niet in staat zijn iets te veranderen aan je spierherstel, uithoudingsvermogen of snelheid.

Een voorbeeld. Britse onderzoekers van de Canterbury Christ Church University lieten zes goed getrainde wielrenners een tijdrit rijden van tien kilometer (de controlemeting). Vervolgens reden de atleten de tijdsrit nog drie keer: nadat ze 4,5 mg/kg cafeïne, 9 mg/kg cafeïne of een placebo toegediend kregen. Met 4,5 mg/kg reden ze harder dan in het begin. Op 9 mg/kg reden ze nog sneller. Met een placebo op deden ze er juist iets langer over. Pas achteraf hoorde de fietsers dat in geen van de pillen cafeïne had gezeten. Huh? Ze hadden de cafeïne toch echt gevoeld!

‘Het placebo-effect komt tot stand door verwachtingen,’ legt gezondheidspsycholoog Andrea Evers uit. ‘Je verwachting kan gebaseerd zijn op eerdere ervaringen of op wat je hebt gehoord van anderen.’

Als jouw trainer bijvoorbeeld zegt ‘met dit voedingssupplement herstel je sneller’, dan heb jij positieve verwachtingen van dat supplement. Tenminste, zolang jij vertrouwen hebt in die persoon. In dat geval kan zo’n supplement een psychologische reactie opwekken waardoor je je inderdaad fitter voelt na de training.

Om lang profijt te hebben van je positieve verwachting is ‘ergens sterk in geloven’ niet genoeg. ‘Een middel moet iets effectiefs van zichzelf doen, iets wat vervolgens versterkt kan worden door het placebo-effect’, aldus Evers. Dat zie je bij medicijnen: de medisch bewezen werking wordt sterker door positieve verwachtingen van de patiënt. Slik je een voedingssupplement zonder een ‘echte’ medische werking, zoals die nep-cafeïnepil? Dan zal je bij de derde of vierde keer toch merken dat het gewenste resultaat uitblijft. 

Uiteindelijk heb je geen pil of ander middel nodig om te profiteren van het placebo-effect. Wat psychologisch net zo krachtig werkt, is de positieve input gebruiken uit je eigen ervaringen. Liep jij je laatste wedstrijden telkens goede tijden op dat ene paar schoenen? Draag die dan weer in de toekomst. Alleen al door die schoenen aan te trekken gaat je lijf zich waarschijnlijk ‘startklaar’ maken. Hup, hartslag vast omhoog.

Ik ben heel benieuwd of er in jullie kast ook loopkleding ligt met een verheven status. Laat het weten. Ik zit op Twitter en Instagram. Reageren op deze post kan ook.