Een paar weken terug schreef ik een post over waarom de VO₂max van Garmin kan dalen, ondanks het feit dat je gewoon doortraint. Heel kort besprak ik de manier waarop je smartwatch die waarde vaststelt. En of die cijfers op het display te vertrouwen zijn.

Na verschijning van deze post, werd ik door een lezer via Twitter geattendeerd op een recente wetenschappelijke publicatie over de VO₂max gemeten door een Garmin smartwatch. De Garmin Forerunner 245 om precies te zijn, het model dat om mijn eigen pols zit.

Hoe bruikbaar is de VO₂max van Garmin voor hardlopers? Onderzoeker Bas van Hooren van de Universiteit Maastricht analyseerde samen met twee Duitse collega’s hoe goed de Garmin Forerunner 245 de VO₂max bepaalt. Ook bediscussiëren ze wat lopers in de praktijk hebben aan die waarde voor hun training.

Smartwatch versus inspanningstest

Aan het onderzoek deden 23 recreatieve hardlopers mee, waarvan 11 mannen en 12 vrouwen. De deelnemers kwamen naar het lab om hun VO₂max te laten bepalen tijdens een inspanningstest op de loopband met ademgasanalyse. Een week later deden ze de test nog een keer, omdat er tussen twee metingen kleine verschillen in uitkomst kunnen zitten. Dat kan komen door technische variatie in de apparatuur en door biologische variatie, iemand kan net een vermoeiende dag hebben. De waarde liep bij de deelnemers uiteen van 38 tot aan 61 ml/min/kg.

De onderzoekers deelden de hardlopers op in drie groepen: met lagere VO₂max (45 of minder), gemiddelde (45-55) en hogere VO₂max-waarde (55 of meer).

Om met een smartwatch je VO₂max te bepalen, moet je volgens de fabrikant minstens 10 minuten buiten rennen met een een vrij hoge hartslag (meer dan 70% van de maximale hartslag). Garmin geeft niet prijs met welke algoritmes ze de VO₂max precies berekent. Wel is bekend dat het gebeurt op basis van hartslagmetingen en snelheid afgeleid van GPS-data.

De bepaling wordt nauwkeuriger als je meerdere trainingen doet. De deelnemers kregen daarom de opdracht om drie keer langer dan een half uur op hoge snelheid hard te lopen op vlak terrein. De onderzoekers namen vervolgens van alle lopers de gemiddelde VO₂max-waarde over drie trainingen.Wat bleek? De smartwatch zat er gemiddeld 2,8 ml/kg/min naast ten opzichte van de inspanningstest. Op zich niet slecht.

Grote individuele verschillen

Kijk je naar de verschillende groepen, dan worden de uitkomsten interessanter. De smartwatch laat de kleinste afwijking zien bij deelnemers met een VO₂max van tussen de 45 en 55: een overschatting van 2,0 ml/min/kg.

Dat betekent dat een hardloper met een VO₂max van 50 ml/min/kg een verhoging van 2 punten nodig heeft op zijn smartwatch, om er zeker van te zijn dat die verandering een fysiologisch effect is en geen meetfout.

Was de werkelijke VO2max lager dan 45 of hoger dan 55, dan werd het verschil tussen de smartwatch en inspanningstest groter. Bij mensen met een VO₂max onder de 45 heeft Garmin de neiging de werkelijke waarde met 3,0 ml/min/kg te overschatten. Bij hardlopers die in de hogere categorie vallen, onderschat Garmin de waardes juist met 3,5 ml/min/kg.‘

Op groepsniveau is de smartwatch aardig nauwkeurig, maar op individueel niveau zagen we grote verschillen’, licht Bas van Hooren toe. ‘Er zat iemand tussen bij wie de smartwatch 10 ml/min/kg afweek van de werkelijke VO₂max-waarde. Dan heb je een flinke fout te pakken.’ Stijgt de waarde met 1 of 2 punten, dan moet je daar niet teveel aan ophangen, volgens de onderzoeker. Je weet gewoon niet waar je naar kijkt: een trainingsadaptatie of toch een meetfout.

Hoe zit het met andere sporthorloges, zoals die van Polar en Suunto? Van Hooren: ‘Bij andere merken zit er een ander algoritme achter de schatting van je VO2max. Garmin is niet vaak naast vergeleken met andere merken, we weten niet welk merk het beste is.’

Tot slot, en dat heb ik al meerdere keren geschreven: door te trainen kun je gunstige adaptaties krijgen zonder dat je VO₂max stijgt. Techniek- en krachttraining maakt je als loper efficiënter, waardoor je met hetzelfde zuurstofverbruik beter kan presteren.