Het is vijf jaar geleden dat onderzoeker Wouter Hoogkamer en zijn collega’s naar buiten kwamen met de eerste testresultaten van de Nike Vaporfly, toen nog een prototype. Zij berekenden dat de loopeconomie van zeer goed getrainde mannelijke atleten op deze schoen gemiddeld vier procent verbetert.

Nadat wereldtoppers records liepen op deze schoenen, duurde het niet lang voor ze als marktklare exemplaren beschikbaar kwamen voor ons, de prestatiegerichte recreanten. Ik kocht ze voor mijn marathon, zonder te weten of ik er echt sneller op zou zijn.

Het meeste onderzoek naar schoenen met een carbonplaat richt zich namelijk op snelheden van veertien km/u of meer, dus als je de marathon loopt in 3:15 of sneller. Hoeveel voordeel je hebt van superschoenen als je langzamer loopt was nog een openstaande vraag. Hoeveel sneller lopen recreanten op Nike Vaporfly? Oftewel: hoe langzaam kun je gaan? Bewegingswetenschappers Dustin Joubert van de Austin State University en collega’s komen met een antwoord.

Loopeconomie meten

Joubert testte zestien lopers, acht mannen en acht vrouwen. Want ook de vraag of vrouwen hetzelfde reageren op deze nieuwe generatie schoenen als mannen stond nog open. Hij mat hun loopeconomie aan de hand van de hoeveelheid gebruikte zuurstof bij tien en bij twaalf km/u . Hoe minder zuurstof je gebruikt bij een bepaalde snelheid, hoe lager het energieverbruik is. En hoe lager het energieverbruik bij een bepaalde snelheid, hoe efficiënter de hardloper. De onderzoekers vergeleken het energieverbruik op de Vaporfly met een controleschoen van hetzelfde gewicht, de Asics Hyper Speed.

Hoeveel sneller lopen recreanten op Nike Vaporfly? Ik heb mijn schoenen waarschijnlijk niet voor niks gekocht. Het voordeel van superschoenen is voor recreatieve lopers lang niet zo groot als voor snelle atleten, maar ook bij lagere snelheden is er een effect. Door te rennen op tien km/u verbeterde de loopeconomie op de Vaporfly met gemiddeld 0,9 procent ten opzichte van de controleschoen. Bij twaalf km/u was dat 1,6 procent. Zowel mannen als vrouwen profiteerden van de Vaporfly. Al waren er twee vrouwen en drie mannen die juist minder economisch liepen op deze schoen. Wat dit onderzoek daarom vooral laat zien, is dat de individuele verschillen groot zijn bij recreanten. Vijf van de zestien lopers liepen minder zuinig op de Vapors. Bijna een derde.

Betere prestaties

Stel jij bent iemand die wél zuiniger loopt op de superschoenen. Hoe vertaalt die verbetering in loopeconomie zich dan in prestaties? Loop jij een marathon op tien km /u, met een eindtijd van 4:15, dan vertaalt die 0,9 procent betere loopeconomie zich in 2,5 minuut tijdswinst. Een marathonloper die twaalf km/u loopt en een marathontijd heeft van 3:30, kan met een 1,6 procent betere loopeconomie drie minuten van die tijd afschaven.De carbonplaat is overigens niet wat de schoenen zo ‘snel’ maakt. Onderzoekers als Hoogkamer en Joubert schrijven de energetische voordelen voornamelijk toe aan het veerkrachtige schuim in de middenzool.