Bananen staan bekend als het sportfruit bij uitstek. Lang voordat er een industrie begon te draaien rond sportdranken, -repen en -gels deden marathonlopers het op bananen. Tegenwoordig heb je de keuze uit een heel assortiment sportsnacks om de koolhydraten tijdens een (halve) marathon aan te vullen.

Maakt het wat uit?

Persoonlijk ben ik groot fan van bananen. Als ik mijn lievelingsfruit zou moeten noemen hoef ik niet lang na te denken. Eigenlijk zijn dat bosbessen en frambozen, maar ik laat de bananen winnen omdat ze zo praktisch zijn. ‘s Ochtends eentje door de yoghurt of havermout, banaantje voor de training en een smoothie smaakt ook het best met banaan. Nadat ik zes maanden lang banana pancakes heb gegeten in Zuid-Oost-Azië ben ik helemaal hooked.

Ter zake. Ik verruil mijn vertrouwde fruit alleen tijdens de halve marathon voor een alternatief. De laatste keer was de Berenloop op Terschelling in november vorig jaar. Toen heb ik tijdens het rennen een Go-gel van SIS in de smaak lemon & lime proberen open te scheuren en door te slikken zonder me te verslikken. Missie geslaagd.

Om uit te zoeken wat je beter kan eten ga ik hier ter plekke een banaan en een SIS-gel ontleden.

Te beginnen bij de voedingswaarde, die van de gel zijn allemaal te vinden op het etiket. De SIS-gel is een zakje van 60 ml en levert 87 kcal. Er zit 22 gram koolhydraten in, geen vet en eiwit. De hoeveelheid zout is te verwaarlozen. 

De SIS-gel is een zakje van 60 ml en levert 87 kcal. Er zit 22 gram koolhydraten in, geen vet en eiwit. De hoeveelheid zout is te verwaarlozen.

Dan mijn beste vriend de banaan. Een klein exemplaar (zo’n 100 gram) bevat 19 gram koolhydraten. Het levert je 88 kcal. Verder zit er nog een klein beetje eiwit en een fractie vet in volgens voedingswaardetabel.nl, en een rits vitaminen en mineralen.

Het verschil is dat die 22 gram koolhydraten in de gel allemaal maltodextrine zijn, een korte, snel verteerbare keten van glucosemoleculen. Slechts 0,6 gram van die 22 gram koolhydraten is suiker. De 19 gram koolhydraten in een banaan zijn bijna allemaal suiker, te weten fructose en glucose.

Even snel het verschil tussen suikers en koolhydraten, want niet alle koolhydraten zijn suikers. Wel alle suikers zijn koolhydraten. Koolhydraten zijn opgebouwd uit één of meer aan elkaar geschakelde suikermoleculen, zoals fructose, glucose en galactose. Je noemt koolhydraten suikers als ze uit één of twee suikermoleculen bestaan. Ze heten daarom ook wel enkelvoudige koolhydraten. Bestaat de keten uit een langere reeks suikermoleculen, zoals bij zetmeel en maltodextrine, dan spreek je van een meervoudig koolhydraat.

Volgens deskundigen zijn glucose, fructose en maltodextrines de ideale sportkoolhydraten.

Volgens deskundigen zijn glucose, fructose en maltodextrines de ideale sportkoolhydraten. Die vind je dan ook terug in sportdranken (en die eerste twee ook in bananen!). Alle koolhydraten worden door je lichaam omgezet naar glucose. Behalve glucose natuurlijk, want die was al glucose. Bij maltodextrine duurt die omzetting ietsje langer, omdat de keten van suikermoleculen eerst opgebroken moet worden.

Oordeel? Zelfde aantal kcal, ongeveer zelfde hoeveelheid handige koolhydraten. Het maakt weinig uit wat je doet.

Lekker dan. Die banaan hè, niet die gel. Die smaakt naar plakkerige appelmoes, maar dan van citroenen.

Mocht je er niet uitkomen, dan hakken deze (niet-wetenschappelijke) voordelen van gels versus bananen misschien de knoop door:

1. Een gel kan je makkelijker meenemen en wordt niet bij elke stap bruiner in je belt of broekzak.
2. Een gel kan je naar binnen slobberen, dat scheelt weer kauwen. En dat scheelt weer energie.
3. Van gels kan je verschillende best wel vieze smaakjes kiezen.
4. Met een gel neem je jezelf als loper op de halve marathon serieus. Het heet niet voor niks sportvoeding.  
5. De verpakking van een gel kan je weggooien zonder dat een onschuldige medeloper er over uitglijdt.

Onderschat toch ook de voordelen van een banaan niet:

1. Je kan de schil weggooien en hopen dat je grootste concurrent erover uitglijdt.
2. Een banaan is veel lekkerder, want echt fruit. En fruit heeft ook nog vitamines.
3. Een banaan is goedkoper en hoef je niet tussen je tanden open te scheuren. Het druipt ook niet zo makkelijk langs je kin.
4. Met een banaan neem je jezelf tenminste niet zo serieus. Die gels zijn ontwikkeld voor topsporters. Wij blijven tenslotte amateurs.