We weten allemaal dat fysieke inspanning gezond is: het houdt de hersenen in conditie, geeft de weerstand een boost en doet het hart langer kloppen.

We zien dat sporten goed uitpakt voor gezondheid en levensduur, maar weten niet precies waarom het zo is. Waarom gaat een hart langer mee door dagelijks een rondje te joggen? Welke stoffen komen er door te sporten vrij in je lichaam, die voordelig zijn voor weefsels en organen? Wat er op het niveau van cellen en moleculen gebeurt bij lichaamsbeweging, daar heeft de wetenschap nog geen duidelijk zicht op. Al vermoedden onderzoekers al lange tijd dat de gunstige effecten van sporten zich uitstrekken tot op cellulair niveau.

Onderzoekers vermoedden al lange tijd dat de gunstige effecten van sporten zich uitstrekken tot op cellulair niveau

Wetenschappers van de Mayo Clinic in Rochester (Minnesota), geleid door diabetesonderzoeker Sreekumaran Nair, hebben nu uitgezocht wat er met de eiwitten in spiercellen gebeurt bij verschillende vormen van training. Aan het onderzoek deden jonge (18-30 jaar) en oudere (65-80 jaar) deelnemers mee, die verdeeld werden over drie trainingsprogramma’s: 12 weken krachttraining, high-intensity intervaltraining (HIIT) of een combinatie van die twee.

Voor en na het programma maten de onderzoekers bij iedereen percentage lichaamsvet, BMI en gevoeligheid voor insuline. Ook namen ze na het sportprogramma bij iedereen een stukje dijbeenspier weg om daar de moleculaire make-up van vast te stellen.

Sommige resultaten waren te verwachten, zoals dat krachttraining het beste werkt om spiermassa te kweken. Maar HIIT bleek de grootste voordelen op te leveren op cellulair niveau. Door intervaltraining gaan cellen meer eiwitten maken voor het onderhoud van hun mitochondriën, de celorgaantjes die energie produceren, en de ribosomen, de orgaantjes die eiwitten in elkaar zetten.

Naarmate we ouder worden, gaat het vermogen van mitochondriën om energie te maken langzaam achteruit

Naarmate we ouder worden, gaat het vermogen van mitochondriën om energie te maken langzaam achteruit. Grondig onderhoud van de mitochondriën voorkomt veroudering van cellen, en precies dát lijkt sporten te bewerkstelligen. Het vermogen van de mitochondriën in het spierweefsel ging bij alle HIIT-deelnemers omhoog, bij ouderen zelfs extra in vergelijking met jongeren.

“Als mensen één training moeten kiezen, zou ik HIIT aanbevelen, maar ik denk dat het voordeliger is om drie tot vier dagen HIIT te doen en daarna een paar dagen krachttraining”, reageert Nair. Of beweging ook in andere weefsels de teloorgang van mitochondriën en ribosomen voorkomt, is hier niet uitgezocht.

Wat je er als hardloper aan hebt om te weten hoe sporten helpt op moleculair niveau? Helemaal niks; je zal door deze kennis niet sneller of efficiënter gaan lopen. Maar dit soort studies geven wel inzicht in hoe het menselijk lichaam werkt. Superinteressant!  

Bron:
Matthew M. Robinson et al.: Enhanced Protein Translation Underlies Improved Metabolic and Physical Adaptations to Different Exercise Training Modes in Young and Old Humans, Cell Metabolism, 7 maart 2017.
DOI: http://dx.doi.org/10.1016/j.cmet.2017.02.009 

Credit afbeelding: Flickr.com, Acid Pix via CC BY 2.0