Elke zaterdagochtend train ik in het bos. Het is er rustig en groen. Heerlijk! Zonder al die uitlaatgassen durf ik mijn longen vol open te zetten. Bij een rondje in de stad heb ik soms de neiging oppervlakkig te ademen als ik voor een stoplicht sta, om de luchtverontreiniging niet tot diep in mijn longblaasjes te laten doordringen. De lucht in het bos is duidelijk schoner, omdat de bladeren aan de bomen werken als enorme filters om grote en kleine zwevende deeltjes uit de luchtstroom te vissen. Van schadelijke stoffen als roet, zuren en koolwaterstoffen tot stuifmeel en stof van de bodem. (Dat feitje heb ik uit het boek Het verborgen leven van bomen van de Duitse boswachter Peter Wohlleben.)

Bomen geven allerlei stoffen af aan de lucht, zoals geurboodschappen en phytonciden

Is boslucht echt zo gezond als wordt beweerd? Ik bedoel, we weten dat de lucht in het bos schoner is dan in de stad. Maar zit er verder nog iets bijzonders aan, iets wat alleen in boslucht zit? Bomen geven allerlei stoffen af aan de lucht, zoals geurboodschappen en phytonciden. Die laatste zijn vluchtige organische stoffen met een antimicrobiële werking die de plant gebruikt als verdediging tegen bacteriën, schimmels en insecten.

Wat is het effect van dit soort stoffen op ons lichaam? Zoekend in de wetenschappelijke literatuur op ‘exercise’ en ‘forest air’ of ‘phytoncide’ stuit je op Shinrin-Yoku: een populaire Japanse strategie tegen stress waarbij mensen zich een tijdje onderdompelen in boslucht. Phytonciden hebben misschien een gunstige invloed op het immuunsysteem, blijkt uit studies van Japanse onderzoekers. De stoffen lijken de natural killer cellen van het afweersysteem te stimuleren. Een kleine boost voor de weerstand dus, zo’n hardloopsessie in het bos.

Phytonciden hebben misschien een gunstige invloed op het immuunsysteem, blijkt uit studies van Japanse onderzoekers

Ook leuk om te weten: Koreaanse wetenschappers ontdekten dat de bloeddruk en longcapaciteit van oudere vrouwen die in het bos liepen verbeterden. Dat gebeurde niet bij vrouwen die wandelden in de stad. Waar die verbeterde gezondheid door veroorzaakt wordt is hier niet onderzocht. Het kunnen stoffen in de boslucht zijn, maar waarschijnlijk is het de stressverlagende situatie van wandelen in de natuur.

Dan nog een bonusfeitje over zuurstof (weer gepikt van Peter Wohlleben). Het is de gangbare opvatting dat boslucht altijd ontzettend zuurstofrijk is. Bomen produceren zuurstof dat vrijkomt bij fotosynthese, maar ‘s nachts doen ze daar niet aan. In het donker geven bomen CO2 af, omdat ze dan geen suiker maken maar verbranden. Overdag hardlopen geeft je een ware zuurstofdouche. ‘s Nachts hoef je niet bang te zijn te stikken in CO2.  Een continue luchtstroom mengt alle gassen goed. In de luchtlagen dicht bij de grond is dus bijna niks te merken van die nachtelijke CO2-afgifte. Trouwens, wie in het donker in een bos gaat hollen moet zich misschien zorgen maken om andere dingen dan zuurstof.

Bronnen:

Lee, Jee-Yon en Lee, Duk-Chul, Cardiac and pulmonary benefits of forest walking versus city walking in elderly woman: a randomised, controlled, open-label trial, European Journal of Integrative Medicine 6 (2014), p. 5-11.

Li Q, Kobayashi M, Wakayama Y e.a., Effect of phytoncide from trees on human natural killer cell function. Int J Immunopathol Pharmacol. 2009 Oct-Dec;22(4):951-9.