Heb jij je weleens afgevraagd waarom de neuzen van je hardloopschoenen gekruld zijn? Bij het ene model is die opwaartse buiging extremer dan bij andere, maar er is bijna geen hardloopschoen die eraan ontkomt.

Het was me heus niet ontgaan dat de neuzen van mijn Nike Free’s zo ongeveer richting hemel wijzen. Sinds kort weet ik waarom: er zit een zogenaamde ‘teenveer’ in de zool. Met dit stukje technologie, dat ook verwerkt zit in de meeste sneakers en zelfs nette kantooschoenen, staan je tenen continu licht omhoog gebogen.  Door de kromming rolt je voorvoet makkelijker naar voren en dat vinden we comfortabel lopen. De vraag is alleen: zijn onze pootjes daar wel voor gemaakt?

Voortstuwende kracht

Niet volgens evolutiebioloog Daniel Lieberman. Een recente studie van hem en een stel collega’s suggereert dat je er voetproblemen van kan krijgen. Wellicht komt zijn naam je bekend voor. Lieberman is bekend van de theorie dat mensen geëvolueerd zijn als duurloper. Deze theorie stelt dat onze voorouders net zo lang achter een prooi aanhobbelden tot het dier bezweek van uitputting en wij het aan onze speer konden rijgen. Die Lieberman.

Het is geen geheim dat hij niet veel op heeft met moderne schoenen. Comfort maakt onze voetspieren alleen maar zwakker, meent hij. Dat is ook de reden dat hij zelf vaak blootsvoets loopt, zoals hij me vertelde toen ik hem een paar jaar terug opzocht op Harvard University in Cambridge, Massachusetts. 

In het onderzoek wandelden dertien mensen op een loopband, zowel blootsvoets als op sandalen waarbij de tenen in een hoek van 10, 20, 30 of 40 graden omhoog stonden. Met een ingebouwde krachtplaat en een infrarood 3D-systeem werd indirect gemeten hoeveel kracht er aan elke stap te pas kwam. De onderzoekers zagen wat ze verwachtten: hoe meer buiging bij de tenen, hoe minder voortstuwende kracht de voet hoefde te leveren bij de afzet.  

Onze voetspieren hoeven minder hard te werken met gebogen tenen, dat voelt natuurlijk prettig. De keerzijde van dat comfort is dat een teenveer op den duur je voetspieren verzwakt, vermoeden ze. Luie voetspieren zouden weer aanleiding kunnen geven tot klachten als plantaire fasciitis, een ontsteking aan de voetzool waar vooral hardlopers mee te maken hebben. Het is geen gekke theorie, maar vooralsnog is het allemaal hypothetisch, zeggen Lieberman en consorten zelf ook. 

Op basis van een studie met dertien mensen die een paar minuten op sandalen wandelden, kun je nou eenmaal geen verband leggen tussen teenveren en loopblessures.  

Anyway, deze studie vestigt wél de aandacht op een onderdeel van de loopschoen dat tot nu toe nooit uitgebreid onder de loep is genomen. Kudos daarvoor. 

Een laatste aanvullende gedachte: of je voetspieren nu verslappen door comfort of niet, sterke voetspieren zijn altijd een pré voor de hardloper. Hier vind je wat oefeningen voor thuis.