Deze week schrijf ik wat over ganzen. Herfst of niet, op de ganzen in de parken kan je altijd rekenen. Die zijn nooit te beroerd om het voetpad te versperren of je er domweg vanaf te jagen. Met wat pech krijg je zelfs een snavel in je rug. Zijn ganzen gevaarlijk?

Hardlopers en ganzen hebben een bijzondere band, gebaseerd op wederzijdse frustratie. Als zo’n gakkie naar mij begint te sissen maak ik me altijd snel uit de benen. Is dat slim?

Ik sprak met gedragsecoloog Kees van Oers van het Nederlands Instituut voor Ecologie (NIOO-KNAW) over aanvallende ganzen en hoe je daar het beste mee om kunt gaan als je je rondje loopt. 

Je bent gespecialiseerd in het gedrag van dieren, met name vogels. Waarom zetten ganzen zo graag de achtervolging in?

‘Dat is meestal territorialiteit. Ze schieten in de verdediging als ze voelen dat hún grond bedreigd wordt. Boerenganzen, die witte, verblijven het hele jaar door op hetzelfde stuk land. Je kan ze bijna africhten als waakhonden, zo sterk is hun territoriumgevoel. Bij wilde ganzen, zoals de grauwe gans, is agressief gedrag vaak gebonden aan het verdedigen van hun jongen. Wilde ganzen die niet in de broedperiode zitten vliegen meestal weg in een bedreigende situatie.’ 

Zijn hardlopers voor ganzen bedreigender dan wandelaars? 

‘Het hangt af van het soort gedrag dat jij laat zien, of je te dichtbij komt of niet. De hele situatie bepaalt of ganzen het gevoel hebben dat hun grond verdedigd moet worden.’

Waarom sissen ze zo?

‘Dat is een waarschuwing om niet dichterbij te komen. Je ziet dat ze hun nek eerst naar achteren buigen, een dreighouding aannemen en hun vleugels naar achteren brengen, en daarna naar voren stuiven en beginnen te slaan.’ 

Kan een gans je verwonden?

‘Met hun vleugel en snavel kunnen ze redelijk wat doen. Kneuzingen door een klap van een vleugel komen zeker voor. Net als zwanen hebben ganzen enorme kracht in hun vleugels om dat zware lijf in de lucht te kunnen houden.’

Zo hard mogelijk er langs rennen dan maar? 

‘Nee, loop er rustig met een boog omheen. Daarmee voorkom je dat ze je gaan achtervolgen. Worden ze echt agressief? Loop dan rustig achteruit met je gezicht naar de ganzen toe. Voor hen is dat een teken dat de dreiging afneemt.’

Ganzen zijn overigens niet de enige beesten die het op hardlopers gemunt hebben. In het voorjaar is het de beurt aan de ‘terrorbuizerds’ om toe te slaan en klappen op achterhoofden uit te delen. En laten we ook de honden (‘hij doet niets hoor!’) niet vergeten. De aanblik van zo’n keffend kuitenbijtertje is voor mij reden genoeg om een ander pad in te slaan.